Bu sitede yazılarımın esas amacının az parası olan yatırımcıyı korumaya yönelik olduğunu zaten takip edenler bilir. Ekonomik parametrelerin, parametre olmaktan çıkmış olduğu şu dönemde, tabii ki yatırım tavsiyesinde bulunmak gerçekten çok zor. Her şey birilerinin elinde oyuncak olmuş durumda. Bir ay sonrasını ben görebiliyorum diyen yalan söyler. Avrupa krizi bir miktar aşılmış gibi görünse de aslında hala dumanı tüten tekrar alev alması an meselesi, üzerine su sıkılmış akaryakıt tankeri görüntüsü devam ediyor. Kimsenin öngöremediği İspanya, İtalya, Yunanistan, Portekiz gibi ülkelerden birinden gelecek bir haber her şeyi altüst edebilir. Ama konumuz bu değil.
Hepimizin bir yerde, bir şekilde karşımıza çıkmış olan bireysel emeklilik sistemi. Türkiye’de şu anda 2700000 in üstünde insanın katılmış olduğu bir sistem. Sosyal güvenlik sistemine alternatifmiş gibi gösterilmeye çalışılan ama aslında emeklilik olmaktan çok uzak hatta sistem olup olmadığı bile tartışılan ucube.
Çok ağır bir söylemmiş gibi görünen bu cümlemi izah etmeye çalışayım. Öncelikle hiçbir ekonomik olaydan anlamayan bir insan bile olsanız, önünüze gelen her insan size bu hizmeti satmaya çalışıyorsa bilin ki bu işten iyi para kazanıyorlar demektir. Alın size son örnek, herkes bal satmaya kalkıyordu ve bal olayı patladı. Fark etmez yarın tereyağı satmaya başlarlar. Yıllarca hayat sigortası adı altında milleti kandırmaya çalıştılar, insanlar para almaya başlayınca nasıl kandırıldıkları ortaya çıktı. Sistem süslendi adı değişti ve bireysel emeklilik sistemi adını aldı.
Peki bu sistemden emekli olunabiliyor mu? Hayır. Nasıl yani bireysel emeklilik sisteminden insanlar emekli olamıyor mu? Cevap yine hayır. En az 10 yıl prim yatırıp 56 yaşını bekliyorsunuz ve 56 yaşına gelince al bu kadar paran birikmiş deyip sana paranı ödüyorlar. İster bir seferde ya da dilersen birkaç taksitte.
Tamam işte bu da güzel dokunamayacağım bir param oluyor, yaşlandığımda toplu bir para elime geçecek diyorsanız bir de bunları dinleyin. Bir kere para dokunamayacağınız bir para değil. Dokunabiliyorsunuz ama dokunanı yakıyor. Paranızı isteyince veriyorlar ama 10 yılı doldurmamışsanız %15, 10 yılı doldurup 56 yaşına gelmemişseniz %10 paranızdan kesinti yapıyorlar. Hoş 56 yaşına geldiğinizde de paranızın hepsini vermiyorlar %3.75 stopaj kesintisi var.
Sadece bu kadar mı? Tabi ki değil. Bir kere sisteme girerken emeklilik şirketine göre değişen bir giriş ücreti var. Hadi o bir sefer veriliyor ama her ay kesilen yönetim gideri kesintisi var. O da şirkete ve aidatınızın miktarına göre %0-8 aralığında. Bu yazıyı yazdığım az paralı yatırımcı için bu oran %5-6 gibi oluyor. Yani benim param onlarda en az 10 yıl duracak, yaptıkları tek iş oluşturulmuş 5-10 fonu satın almak olacak ve bunun için %5 yönetim gideri ödeyeceğim. Bitti mi? Hayır. Bir de fon işletim gideri kesintileri var. O nedir. Siz fonları belirliyorsunuz, risk anlayışınıza göre şunları alacağım diyorsunuz ya, işte o aldığınız fonları onlar işlettiği için ondan da işletim gideri alıyorlar. Sizin takip ettiğiniz oranlar zaten içinden gider kesilmiş olan oranlar. Bu da günlük yüzbinde 2.70 ile 10 arasında değişiyor. Şimdi bana, sende canım iyice cimrileştin yüz binde on’un lafını mı ediyorsun demeyin. Günlük yüz binde on, yıllık %3.65 eder. Bu da sistemde 27.5 yıl kalan birinin ana parası kadar sadece bu gidere para ödemesi anlamına gelir.
Peki hocam bu 2700000 küsur kişi hiç mi hesap bilmiyor. Tabi ki değil. Bunların içinde zaten büyük bir kısmı grup sigortalılar oluşturuyor. Bu ne demek , şirketler kendi çalışanlarına bireysel emeklilik sigortası yaptırıp, bir kısmını vergiden düşerek çalışan mutluluğunu sağlıyorlar ve tabi ki küçük yatırımcı gibi yüksek oranlarda yönetim gideri ödemiyorlar.
Diğer kısım ise bireysel emeklilikten tek kârlı çıkan grup, ücretliler. Ücretlilerin kazancı da devletin sisteme tanıdığı avantajdan kaynaklanan vergi indirimi. Devlet vergi matrahının %10’u ve/veya yıllık brüt asgari ücreti aşmamak şartıyla yapılan bireysel emeklilik ödemesini bulunduğunuz vergi dilimi üzerinden iade ediyor ki belki de sistemin tek pozitif tarafı. Bir tür tasarruf tedbiri ve tasarrufun ödüllendirilmesi. Neticede sistemde şu anda 15 milyarın üstünde para birikmiş durumda.
Sistemin tek avantajını devlet sağlıyor. Normalde kendileriyle çalışmamız için peşimizde koşan bankalar kendilerine hayallerle yatırılan üç kuruş paradan büyük ücretler kesiyor, sistemi takip etmeyenler hiçbir şeyin farkına varmıyor ve insanlara sistem satılırken bu şekilde anlatılmıyor. Eğer vergi avantajından faydalanamayacaksanız sisteme girmek küllüm ziyan. O paraya yoğurt alın, göle çalın. Ya tutarsa.
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder